Categorie archieven: Actueel

Baltsende visarenden!

9G8A6592_fotoneut
Het verenkleed van de visarend is contrastrijk. (foto: Jacques van der Neut)

Visarenden en de Biesbosch hebben al een hele tijd een warme band. De ondiepe, visrijke lagunes oefenen een enorme aantrekkingskracht uit. In het verleden bleven er al exemplaren in het zoetwatergetijdengebied overzomeren. De aanwezigheid van visarenden lijkt nu serieuzer te worden. Thans maken ze er de vreemdste capriolen. De balts is een bijzonder spectaculair schouwspel.

Schril gefluit
Normaal gesproken is dit gedrag uitsluitend in de broedgebieden te zien en te horen. Desondanks voelt de visarend zich bijzonder goed in de Biesbosch thuis. Vorig jaar hoorde ik al zoiets van mijn ex-collega Geurt Verhoeks, die in de Noordwaard woont.  De hele dag hoorde hij een hoog, schril gefluit. Een exemplaar sloofde zich toen behoorlijk uit en bouwde zelfs ook een nest in een stel dode bomen. Ondanks al die inzet en energie kwam er toen echter geen partner opdagen. Afgelopen dagen bezocht ik de locatie regelmatig. Het boomnest werd door een visarend opgekalefaterd. Keer op keer vloog de vogel, een geringd mannetje uit Mecklenburg-Vorpommern, heen en weer. Maar met een vogel op zo’n nest wordt het natuurlijk niks. Op een gegeven ogenblik vliegt het mannetje weg. Door mijn verrekijker zie ik dat de vogel in een van zijn klauwen een kleine prooi klemt. Dient wellicht voor een toekomstige partner gunstig te stemmen? De visarend vliegt in een zigzag-lijn en laat zich af en toe vallen als een baksteen. In de omlaag gaande vlucht, spreidt de visarend zijn vleugels een klein beetje. Voortdurend is er een hoog, schril gefluit te horen. De vogel vliegt enorm hoog en hangt als een klein, zwart stipje in de lucht. In de tussentijd dat de vogel weg is, grijpen zwarte kraaien en een stel nijlganzen hun kans. Ze staan potsierlijk op de nestrand, maar plotseling is de visarend weer terug en veegt de indringers met een felle duik van het nest. De volgende dag spreek ik Trudy Verhoeks op de pont en van haar hoor ik dat er twee vogels op het nest zitten! Snel langs het nest en jawel, twee vogels aanwezig. Mooi. Was al dat gefluit en ondersteboven vliegen toch nog ergens goed voor!

9G8A6554
Een visarend heeft een vis gevangen in een smalle poldersloot en vliegt ermee naar het nest. Zo’n gevangen vis wordt in de lengterichting, met de kop naar voren, vervoerd. Voor een goede grip op de glibberige vis, is de binnenkant van de klauwen voorzien van stugge schubben. (foto: Jacques van der Neut)

Naar minder, maar wel grotere Nationale parken

duinenvantexel
Nationaal Park De duinen van Texel vanuit de lucht, met rechts de Mokbaai. (foto; Jacques van der Neut)

Momenteel heeft Nederland een stelsel van 20 nationale parken. Sinds 2011 heeft de overheid de handen van nationale parken afgetrokken. Volgens voormalig staatssecretaris Henk Bleker paste deze taak beter bij de provincie. Zoals het er nu naar uitziet, streeft men naar minder, maar wel grotere nationale parken.

Ontstaan
De eerste twee nationale parken (De Hoge Veluwe en Veluwezoom) zijn in de jaren ’30 ontstaan uit particulier initiatief. De andere achttien parken zijn sinds de jaren ’80 officieel ingesteld door de toenmalige minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Gezamenlijk beslaan de huidige parken zo’n 120.000 hectare, dat is bijna 3% van Nederland. Het ministerie van EZ is in beginsel verantwoordelijk voor het functioneren van het Nederlandse nationale parkenstelsel en het natuurbeleid. Het idee om het huidige stelsel van nationale parken op te schonen, is afkomstig van Stefan Pasma; de man achter de website www.ongerepte-natuur.nl  en pleitbezorger van wilde gebieden in Nederland. Pasma stelt voor om – deels door samenvoeging van de oude parken – tot negen nieuwe parken te komen. Die zouden dan wel veel groter moeten zijn dan de bestaande en te worden beheerd door één organisatie. Met de post van een stelling op LinkedIn pleitte Pasma voor een grondige versterking en opwaardering van het stelsel van de huidige 20 nationale parken in Nederland. De nationale parken zijn namelijk hét visitekaartje van de Nederlandse natuur maar er zit veel meer potentie in voor (nieuwe) robuuste, zelfredzame natuur én bezoekers uit binnen- en buitenland, dan in de huidige parken het geval is. Ook dwingen de beschikbare, krappe budgetten voor natuur tot een efficiëntere besteding.  In 2013 verscheen er een groot artikel in Trouw en zo kwamen de ideeën van Pasma voor het voetlicht.

Biesbosch_visarend
Visarenden voelen zich thuis in Natioaal Park De Biesbosch. (foto: Rob Paardekoper)

Naar Nationale Parken van Wereldklasse
Wat is het mooiste natuurgebied van Nederland? Die vraag legt staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken voor aan het Nederlandse publiek. In april start de inschrijving voor de verkiezing. Na de zomer mag het publiek zijn stem uitbrengen. De drie natuurgebieden met de meeste stemmen worden de komende jaren in binnen- en buitenland gepromoot als iconen van de Nederlandse natuur. Staatssecretaris Van Dam kondigde de publieksverkiezing donderdag 17 maart jongstleden aan tijdens het festival ‘Naar Nationale Parken van Wereldklasse’ in Den Haag. Onder meer door het verbeteren van de toegankelijkheid, internationale marketing en het versterken van de voorzieningen moeten de gebieden aantrekkelijker worden voor binnen- en buitenlandse bezoekers. Koos Dijksterhuis, columnist bij het dagblad Trouw, stelt echter voor deze verkiezing te boycotten. Volgens hem wil de staatssecretaris massa’s toeristen lokken, met wandel- en fietspaden en kopjes koffie. Gebieden worden weggezet als avonturenparken, met kabelbaan en klimparcours en drijvende mini-restaurantjes. Deze verkiezing winnen is volgens Dijksterhuis de nekslag voor een natuurgebied. In verschillende publicaties over deze materie las ik  dat er veel aandacht is voor verdienmodellen, ik las echter niets over de instandhouding van kwetsbare flora en fauna van natuurgebieden of de noodzaak van een adequate handhaving en toezicht. Wordt ongetwijfeld vervolgd…

dwingelderveld
In Nationaal Park Dwingelderveld liggen talrijke vennen. (foto: Jacques van der Neut)