Najaar 2015 zond de Vara ‘De Terugkeer Van’ uit; een prachtig drieluik over de bever, de ijsvogel en de torenvalk. Cees van Kempen maakte al de beelden voor deze serie op Nederlandse bodem en breekt daarmee in internationaal opzicht door.
Green Oscar
Zo is de natuurfilmer uit Nieuw-Vossemeer genomineerd voor een ‘Green Oscar’ op het Engelse Wildscreen festival, het grootste eerbetoon in de natuurfilmwereld. Het loepzuivere beeld van Van Kempen is ook Sony niet ontgaan. Het hoofdkantoor in Japan heeft de beelden aangekocht voor de wereldwijde promotie van 4K-tv’s. De term 4K, ook wel bekend als Ultra HD, slaat op de resolutie van het beeldscherm. Van Kempen maakte het drieluik op Nederlandse bodem; de beelden van de bever werden gemaakt op het riviereneiland Tiengemeten, de ijsvogel legde hij vast op de Slikken van de Heen en de torenvalk was voor Van Kempen een thuiswedstrijd; hij maakte de beelden in zijn eigen achtertuin. Een dergelijke serie vergt investeringen. “Zeker, het merendeel heb ik voor gefinancierd” zegt Van Kempen, als ik hem bel tijdens een autorit. “De Vara heeft ook een deel bijgedragen en werd daardoor 
co-producent.” Het internationaal succes van de serie komt er nu aan, maar dat is toch niet vanzelf gegaan? “Het heeft me slapeloze nachten gekost” lacht de filmmaker uitgelaten. “Niet vanwege het zakelijke aspect, maar vanwege het vele buiten zijn, denk maar eens aan mijn nachtelijke ontmoetingen met de bevers.” Het Nederlandse taalgebied is te klein om goed met dergelijke beelden uit de voeten te kunnen. Wij hebben ook niet zo’n cultuur op dat gebied, zoals de BBC in Engeland. Bestaat er op dat gebied zoiets als concurrentie? “Hoe zal ik dat uitleggen. Ik heb een bepaald idee in mijn hoofd en daar wil ik bepaalde beelden bij hebben. Bovendien wil ik een film met een kop en een staart en een duidelijke verhaallijn. Ik kijk niet naar wat de omroepen graag zouden willen, wil me daar ook zeker niet aan onderwerpen. In die zin heb ik dus geen concurrentie, want er is er maar één die het allemaal bedenkt en doet en dat ben ik.”
Wildscreen
De serie ‘De Terugkeer Van’ kreeg een hoge waardering van de Nederlandse kijker, maar is nu dus ook internationaal een groot succes. Zo won De Terugkeer Van De IJsvogel vorig jaar de publieksprijs op het eerste Wildlife Film Festival Rotterdam. Van Kempen is een van de drie genomineerden voor de prijs van beste nieuwkomer op het internationale toneel. In Duitsland is hij een van de drie genomineerden voor Beste Cinematografie. “Het is allemaal heel mooi hoor die nominaties, maar ik ben ontzettend blij met de nominatie op Wildscreen. Je zou bij wijze van spreken al die andere mogen weglaten en deze behouden. Ik kom daardoor in contact met allerlei producenten.” Hoe kwam Sony op je spoor? “Tja, dat is een grote vis. Via contacten met het Engelse Sky pic, een van ’s werelds grootste mediaconcerns, is dat gaan rollen. ‘De Terugkeer Van’ is opgenomen in hun catalogus en zit zo in de koffer van Sky pic. Ik hoefde trouwens niet lang te leuren, want ik heb zeven partijen benaderd en kreeg vervolgens zeven aanbiedingen. Mijn drieluik, inmiddels voorzien van de titel Returning, is onder meer aangekocht door omroepen in Duitsland, Frankrijk, Italië, Portugal, Polen, Tsjechië en Oekraïne. Van deze business word ik trouwens niet rijk, daarvoor moet je zoiets als The Voice bedenken. Het is en blijft de passie weet je, om lekker buiten te kunnen filmen en dat ik daar een paar jaar geleden mijn vast werk voor opgaf. Dat geeft mij een voldaan gevoel.”
Nederlandse natuurfilms krijgen de laatste tijd weer veel aandacht. De Nieuwe Wildernis scoorde een paar jaar geleden hoge ogen en momenteel is Holland, Natuur in de Delta in omloop. In Rotterdam wordt dit weekend een heus Wildlife Festival (WFFR) gehouden. Gisteravond was ik bij de première van de film van Cees van Kempen over de ijsvogel.
om De Biesbosch heen. Dit waterrijke natuurgebied is met zijn weelderig begroeide kreken een prima broedgebied. Volgens de boeken graven zij hun nestgangen uit in steile buitenbochten van snel stromende rivieren en beken. Om de ijsvogels er weer bovenop te helpen stak wijlen Kees Bolkenbaas uit Sprang-Capelle in de jaren ’80 wandjes langs kreken af en boorde vervolgens met allerlei gereedschappen nesttunnels. Bolkenbaas was in de ban van de ijsvogel. Hij sprak er altijd met veel liefde en enthousiasme over. Later stopte Bolkenbaas met zijn ‘ijsvogelwerk’, want de stand ging vooruit en dat maakte zijn werk in feite overbodig. In De Biesbosch broeden ijsvogels voornamelijk in wortelkluiten van omgewaaide bomen. Het door Cees van Kempen gefilmde nest bevond zich in de directe omgeving van het Rijn-Scheldekanaal. Hij gokte op meerdere nesten en het was te hopen dat de vogels het zouden accepteren dat de nestlocatie tevens fungeerde als filmstudio. In de film van Van Kempen, die de eenvoudige titel ‘De ijsvogel’ meekreeg, zijn de opnamen in de nestruimte door een glasruit gefilmd. Dat is een ding, maar bij het filmen in de nestholte diende er ook gebruik te worden gemaakt van kunstlicht, gewoonlijk vertoeven ijsvogels daar immers in het pikkedonker!