Tag archieven: Oostvaardersplassen

Verwildering op Knepp Estate in West Sussex

Honderden jaren wordt Knepp Estate in West Sussex gebruikt en beheerd als agrarisch landgoed, compleet met inzet van grote machines en het gebruik van kunstmest en chemicaliën. Rond de eeuwwisseling gooit Charles Burrell, de eigenaar van het landgoed, het roer drastisch om.

Structureel verlies
In de jaren ’80 van de vorige eeuw erfde Burrell Knepp Estate, van zijn grootouders. Knepp is ongeveer 1400 hectare groot. Twintig jaar later, na een bezoek aan de Oostvaardersplassen, komt hij tot de volgende slotsom. Het kost steeds meer moeite om Knepp Estate, gelegen in het Graafschap West Sussex, met landbouwkundig gebruik in de benen te houden. Een enorm kleipakket onder Knepp maakt het boeren er niet makkelijker op; ze lijden immers structureel verlies. Rond de eeuwwisseling besluiten Burrell en zijn echtgenote Isabella Tree het roer drastisch om te gooien. Zij kiezen voor een sprong in het diepe; zij laten Knepp Estate verwilderen. Ze laten de natuur haar gang gaan zonder inzet van zware en grote landbouwmachines, bestrijdingsmiddelen en dure kunstmest. Vandaag de dag is Knepp Estate uitgegroeid tot een van de succesvolste, biodiverse bedrijven van het land. Tijdens het landbouwkundig gebruik van Knepp werkten er een 20 tot 30 mensen. Tegenwoordig werken er bijna 100 betaalde krachten en maakt Knepp Estate winst.

Na het stoppen van de agrarische activiteiten kwam de grote weerschijnvlinder. (foto: Jacques van der Neut)

Breed bedrijfsmodel
Door het wegvallen van de agrarische status diende er een totaal ander bedrijfsmodel te worden ontwikkeld. Thans worden er op Knepp (tegen betaling) rondleidingen en rondwandelingen georganiseerd. Op Knepp kun je ook kamperen, maar de plekken zijn tot en met 2025 al vergeven, net als de huur van Yurts (ronde hutten uit Mongolië). Je kunt er ook overnachten in een boomhut, waar overigens wel een stevig prijskaartje aanhangt. Aan alle activiteiten zijn trouwens best pittige kosten verbonden. De transitie naar wilde natuur op dit Engelse landgoed is deels met overheidsbijdragen voor landschaps- en natuurherstel bekostigd. De transitiekosten zijn echter eenmalig verstrekt. Om het landgoed in financiële zin overeind te houden, is een breed bedrijfsmodel opgezet.

Een Longhornrund in close-up. (foto: Jacques van der Neut)

De verhuur van accomodatie voor vakantiegangers, het runnen van een café en landgoedwinkel met producten uit de moestuin, de verhuur van vergaderruimtes aan de zakelijke markt en de verkoop van wildernisvlees betekenen inkomsten voor het landgoed. De afhankelijkheid van subsidies is daarmee fors minder dan in de tijd van de reguliere landbouwfunctie van Knepp. Op het landgoed loopt uiteenlopend vee: Longhornrunderen (koeien met lange, gekromde horens), edelherten, damherten, Tamworth varkens en Exmoor ponies. Er zijn inmiddels ook bevers geïntroduceerd, maar die verblijven op Knepp in een omheinde ruimte (exclosure) omdat de Engelse wetgeving (nog) geen ruimte biedt om ze in de vrije natuur hun gang te laten gaan.

Zomertortel; een vaste bewoner van Knepp. (foto: Jacques van der Neut)

Natuur keert terug op Knepp Estate
Door de drastische koerswijziging ontwikkelt de natuur zich op Knepp in rap tempo. Vlinderliefhebbers komen er met bussen vol naar toe om de grote weerschijnvlinders (‘Purple Emperor’) in actie te zien. Op een dag werden er zelfs 87 van deze fraaie dagvlinders gezien. Door de spontaan opkomende vegetatie vestigen er zich bovendien veel zangvogels, met hoge dichtheden van de nachtegaal. Een ander opzienbarend feit is de komst van zomertortels. Op Knepp kun je fantastisch wandelen, waarbij je tussen de Longhornrunderen door loopt. Kalveren blijven bij hun moeder en worden dus niet, zoals in de gangbare veehouderij, na een uur bij de moeder weg gehaald. Het is ook een kostelijk gezicht om Tamworth varkens in de modder te zien liggen. De dieren genieten er zichtbaar van. Een zeug ligt zwaar te snurken en haar biggen doen op amper een meter afstand hetzelfde. Varkens kunnen niet zweten en gaan in de bagger en de modder liggen om zich te laten afkoelen.

Tamworth varkens op Knepp liggen te slapen in de modder. (foto: Jacques van der Neut)

Natuurfilm Holland Natuur in de Delta in première

Het was laat vannacht, maar het was de moeite wel waard. In CineMec in Utrecht was gisteravond de première van de nieuwe natuurfilm Holland Natuur in de Delta.

premiere
Het Metropole orkest zorgde voor een fraaie, muzikale omlijsting van de beelden. (foto: Jacques van der Neut)

Filmdoek
Op een supergroot doek snelden de beelden voorbij, terwijl het Metropole orkest zorgde voor een fraaie muzikale omlijsting van de beelden. Een prachtige combinatie! Ruim 1300 mensen waren voor deze première uitgenodigd. Voor het enorme filmdoek zaten de 60 muzikanten van het Metropole orkest. De avond werd geopend door Harry Piekema, de stem van De Nieuwe Wildernis, de eerdere natuurfilm (2013) van EMS Films, die zich trouwens helemaal afspeelde in de Oostvaarderplassen. Voor Holland Natuur in de Delta werden tientallen locaties in Nederland bezocht. Ruim 300 uur film diende uiteindelijk te worden teruggebracht naar anderhalf uur…  Een heidens karwei. In de film zitten werkelijk sublieme shots verwerkt, van een futengezin. Zo proppen ouders een visje in de strot van een gevlekt donsjong. Een close-up van een haas, waarbij je zowat in de keel kijkt en de enorme sprongen in slow motion tijdens een spurt door nat, Hollands polderland.

Hoofdrolspelers
Ook de omzwervingen van een groep driedoornige stekelbaarzen worden prachtig in beeld gebracht. Het shot van een zwemmend groepje in een beek, waarbij het beeld zich geleidelijk verplaatst van boven naar onder water, vind ik super. In de film wordt door de ogen van vijf hoofdrolspelers de haas, het driedoornig stekelbaarsje, het pimpernelblauwtje, de bever en de zeearend, de ontwikkeling en de cultuur van Nederland geschetst. Het leuke van deze film is dat zeearenddoodgewone soorten een rol in de film vertolken. Een met een kuifeend vechtende meerkoet, de imposante uitdijende spreeuwenzwermen tijdens een stemmige zonsondergang en een stel ooievaars, lepelaars of grutto’s. Onze waterwerken, zoals de beweegbare Maeslantkering in de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland, stoomgemalen, noest draaiende molenwieken en de aloude griendcultuur passeren eveneens de revue. Uiteraard ook prachtige beelden van zeearenden, waarbij de eerste vliegoefening van zo’n  jonge, vliegende deur eindigt in een flinke tuimelpartij. Na de film nog even lekker bijgekletst met collega’s en dan rond middernacht over een verlaten snelweg naar huis. Terug naar de dingen van alledag.