Een bezoek aan de Hooge Platen in de Westerschelde stond al een poosje op mijn verlanglijstje. Vlak voor mijn pensionering bij Staatsbosbeheer lukte het een terreinbezoek te regelen. Fred Schenk, districtsbeheerder bij Het Zeeuwse Landschap, ken ik vanuit de periode dat hij de grote sterns bewaakte op de Hompelvoet in de Grevelingen. Op een zonnige zaterdagmiddag stappen mijn vrouw en ik bij hem aanboord in de haven van Breskens.
Boston Whaler
Schenk heeft de beschikking over een Boston Whaler, een zeer doelmatige polyesterboot met maar liefst twee reusachtige buitenboordmotoren van elk 200 pk. Er is geen stuurhut, maar rondom het stuur staat een buizenconstructie, omgeven door zeildoek. Op de Westerschelde heb je wel wat power nodig. Het stroomt er hard en tijdens eb varen wij de haven uit. We steken over in de richting van de Hoge Platen. Voor ons ligt een zandplaat. Het oppervlak van deze plaat is niet effen, maar ruw en onregelmatig gegolfd. Bij iedere vloed verdwijnt de zandplaat, die in feite onderdeel uitmaakt van de Hooge Platen, onder water en de krachtige stroming geeft de zandplaat zijn ‘gewatergolfde’ uiterlijk. Op de uitgestrekte slikken lopen veel steltlopers: scholeksters, tureluurs, wulpen en kanoetstrandlopers. Verder honderden bergeenden. Reusachtige zeeschepen varen op de achtergrond voorbij.
De Bol
Voordat we de Hooge Platen op gaan, nemen we eerst een kijkje bij tientallen gewone zeehonden. De droog liggende slikken vormen een ideale stek. Af en toe richten een paar dieren de kop omhoog, kijken in onze richting en soezen vervolgens weer verder in de behaaglijk schijnende zon. We dobberen op veilige afstand en de zeehonden kijken eigenlijk niet op of om. Dan geeft Schenk weer porrie en varen we naar
de Hooge Platen; een belangrijke broedplaats voor dwergsterns, visdieven en grote sterns. Ook kokmeeuwen, strandplevieren en kluten broeden er graag. Veel aan nestbouw doen de genoemde soorten niet; het is gewoonlijk niet meer dan een kuiltje in de grond, omgeven door een randje schelpen of kleine kiezelsteentjes. Bij springvloed kunnen tientallen legsels weg spoelen. Sterns, kluten en plevieren zijn pioniers pur sang en leven altijd op het randje van nat en droog. Om de jongen groot te kunnen brengen is rust een belangrijke voorwaarde en daarom zijn de broedkolonies en de omgeving ervan in het broedseizoen afgesloten. Aangezien wij ons bezoek laat in het seizoen doen zijn er nog nauwelijks broedvogels aanwezig. Hier en daar scharrelen en alarmeren wat zilvermeeuwen en we zien juveniele visdieven en strandplevieren.
Blote voeten
Bij de Hooge Platen meert Schenk de boot vlak tegen een zandrand af. Het anker, met bijbehorende ketting, draagt hij zeker tien, vijftien meter de kant op. “Jullie moeten zelf weten wat voor schoeisel je hier aantrekt, maar ik ben daar vrij simpel in. Er is hier eigenlijk maar een manier: geen schoenen of laarzen, maar gewoon op je blote voeten. Je moet alleen goed oppassen dat je niet op glasscherven stapt.” Kort daarop struinen we over de Hooge Platen met zeeraket, een enkele bloeiende lamsoor en veel zeeaster. Aan de einder zien we de contouren van Breskens en voor ons ligt een eindeloze, kale zandvlakte met veel kleine schelpjes.
Een op en top leefomgeving voor pioniers. We waden door kleine kreekjes met ondiep water. Brede kreken met steile wanden zijn er ook, waarbij je rustig moet lopen. We zakken met gemak tot aan de knieën in de zachte prut. De kreken doen mij denken aan de Baai van de Somme, een weergaloos getijdengebied in de Picardie (Noordwest-Frankrijk). Dan komen we weer bij de afgemeerde boot. Schenk haalt het anker binnen en we varen terug naar Breskens. Het is inmiddels vloed geworden. Het water kolkt en bruist naar binnen.
bouwverbod in de duinen, op het strand, zeedijken en dammen. De overheid gaat zich eigenlijk alleen nog maar bezighouden met kustbescherming. Een terugtrekkende overheid, we zien het op meerdere vlakken gebeuren. Na het uithollen van het begrip
controle van de overheid zou worden gebracht. De laatste jaren is er veel ophef over de Spaanse Kustwet. Hoewel deze wet al sinds 1988 bestaat, begint de overheid pas de laatste jaren met het feitelijk toepassen van Ley de Costas. Een strikte naleving zou met zich meebrengen dat hotels, toeristische complexen en naar schatting 45.000 woningen met de grond gelijk gemaakt moeten worden. Of het allemaal daadwerkelijk zover komt is en blijft de vraag. Voor de Nederlandse situatie hoop ik vurig dat de voorgenomen plannen, in feite het resultaat van een politiek ‘onder onsje’, in de prullenbak verdwijnen. Het jongste streven van het kabinet is natuurlijk een aanfluiting van jewelste. Goed dat Natuurmonumenten, De Zeeuwse Milieufederatie, Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland, Stichting Duinbehoud, Het Zeeuwse Landschap en Het Zuid-Hollands Landschap het tij voor de Nederlandse kuststrook proberen te keren!