Tag archieven: vogelaars

Vernatting Groningen trekt veel vogels (en vogelaars)

Naar aanleiding van aanhoudende regenval in 1998 dreigde er wateroverlast in Groningen, waarbij het Groninger Museum en delen van het Martini Ziekenhuis werden ontruimd.  Om het water op te vangen werden destijds de dijken van de Onner- en de Oostpolder  doorgeprikt. De nood werd echter een deugd…

Zomerpolders
De inrichting van de Onner- en Oostpolder tussen Haren en Noordlaren begon in 2010 en is inmiddels afgerond. Hiermee is

De vernatting van de Onnerpolder werkt als een magneet op water- en moerasvogels. (foto: Jacques van der Neut)
De vernatting van de Onnerpolder werkt als een magneet op water- en moerasvogels. (foto: Jacques van der Neut)

de provincie Groningen een natuurgebied rijker ter grootte van 875 hectare (zo’n 1300 voetbalvelden). In beide polders hebben moerasbosjes en poelen grote aantrek- kingskracht op watervogels zoals slobeend, kuifeend en steltlopers als tureluur, scholekster en steltkluut. Rondom het gebied liggen fiets- en wandelpaden. De polders hebben een belangrijke functie als waterwin- en bergingsgebied. Door landbouwpercelen aan te kopen en te

In de Onnerpolder foerageren witwangsterns. (foto: Jacques van der Neut)
In de Onnerpolder foerageren witwangsterns. (foto: Jacques van der Neut)

ruilen was het mogelijk om het gebied vrij te maken voor de inrichting als natuurgebied. De polders zijn nu ingericht als zomerpolders. Dit houdt in dat er in de winter water wordt ingelaten zodat het gebied in de lente en zomer aantrekkelijk is voor moeras- en weidevogels. Hiervoor zijn onder andere stuwen geplaatst en dijkjes opgehoogd. De waterbeheersing is zo geregeld dat omringende landbouwbedrijven er geen last van hebben. De polders zijn in beheer bij Het Groninger Landschap.

Internationale bekendheid
De Onner- en Oostpolder maken deel uit van het Natuurnetwerk Nederland, voorheen de Ecologische Hoofdstructuur. Door de nieuwe inrichting is het mogelijk om de natuur rondom het Zuidlaardermeer nog verder te ontwikkelen. Het Zuidlaardermeer is Natura 2000 gebied, dit betekent dat het op Europees niveau wordt beschermd. Dit gebied heeft sinds enkele jaren internationale bekendheid vanwege de grote aantallen vogels die er voorkomen. De investeringen in natuur leveren zichtbaar resultaat op. Als je langs de Onnerpolder loopt, dan zie je regelmatig heen- en weer scherende zwarte sterns, visdieven en witwangsterns. Er worden

Het kleinst waterhoen is een ralachtige met een teruggetrokken leefwijze. (foto: Jacques van der Neut)
Het kleinst waterhoen is een ralachtige met een teruggetrokken leefwijze. (foto: Jacques van der Neut)

bovendien ook regelmatig witvleugelsterns gezien. Voor laatst genoemde soorten moest je gewoonlijk afreizen naar Oost-Polen of Roemenië. Maar sinds de vernatting van polders in Groningen broeden zij thans binnen onze landsgrenzen. Een fantastisch resultaat! In de vernatte Onnerpolder laat ook het kleinst waterhoen zich prima bekijken. Ik word omringd door een klein groepje vogelaars en met zijn allen turen we naar twee kleinst waterhoenen. Als de vogels zich laten zien klinken er kreten van opwinding.  In verband met de grote toeloop wordt kort daarop het landweggetje voor auto’s afgesloten en moeten vogelaars dus een stukje lopen.

 

Naar de Afrikaanse woestijngrasmus

Bij Alphen aan den Rijn is een Afrikaanse woestijngrasmus (Sylvia deserti) neergestreken. Deze bijzonder zeldzame dwaalgast trok honderden vogelaars uit binnen- en buitenland. Als wij op de locatie aankomen zien we  verderop een groep mensen. Zeer waarschijnlijk scharrelt de Afrikaanse woestijngrasmus daar dus ergens rond.

(Te) brede sloot…

woestijngrasmus_weblog
Fotografen bij de Afrikaanse woestijngrasmus. (foto: Jacques van der Neut)

Het landschap is een klassiek voorbeeld van laagveen, dus hebben we er te maken met langgerekte percelen met een intensief slotenpatroon. Het perceel lopen we af en al gauw dient de eerste sloot te worden overgestoken. Als we op de locatie aankomen zien we de nodige fotografen in actie, waarna we een glimp opvangen van de wegvliegende woestijngrasmus. De meute staat op en begeeft zich naar de locatie waar het lichtbruine vogeltje zojuist is neergestreken. Maar zover komt het niet, want het beestje gaat er wederom vandoor. Verderop is een fotograaf actief bij de slootrand in de weer, vermoedelijk heeft hij de woestijngrasmus in beeld. De achtergebleven vogelaars willen ook naar die locatie, maar stuiten op een (te) brede sloot… Het merendeel loopt het perceel weer af om het ernaast liggende perceel te kunnen betreden. Sommige vinden dat een beetje te veel van het goede en zoeken naar een mogelijkheid om te springen.  “Ik kom uit Leeuwarden en heb het beestje 20 seconden in beeld gehad” zegt een vogelaar tegen mij. “Hierna ga ik door naar Almere voor de ringsnaveleend en daarna ga ik naar mijn moeder in Utrecht, voor een bakkie koffie.” De man schuift zijn statiefpoten in en maakt zich op voor een sprong. Hij komt droog aan de overkant. Verderop heeft een andere vogelaar echter minder geluk en belandt ruim kniediep in de sloot.

Voetje voor voetje

woestijngrasmus
De Afrikaanse woestijngrasmus in een kenmerkende ‘Sylvia’ houding. (foto: Jacques van der Neut)

Aangezien ik niet wil wachten op een mogelijke terugkeer van de vogel, loop ik terug naar de dijk. Vandaar loop ik het aangrenzende perceel gras- land in. Aan het eind wacht echter weer een deceptie. Tientallen vogelaars kijken moedeloos toe, want wederom verspert een metersbrede sloot de doorgang. Een meter of dertig verderop staat een groepje vogelaars die de woestijngrasmus wel ziet. Een frustrerende situatie. Teruglopen is de enige optie en het grasland ernaast maar weer in, maar ook hier dient eerst een sloot voor te worden overgestoken. Een hek wordt plat over de waterbarrière gelegd en iedereen schuifelt er voetje voor voetje overheen. Met de 500mm in mijn hand voel ik me op dat moment niet echt een held… Maar na het bitter komt het zoet. Als we de bewuste locatie hebben bereikt zien we de Afrikaanse woestijngrasmus. Eerst scharrelt de vogel in de vegetatie maar dan vliegt hij naar een stenen muurtje, waar iedereen hem goed kan bekijken. Een batterij camerasluiters geeft een onwaarschijnlijk salvo. Kort daarop verdwijnt het beestje weer in de vegetatie.