Verwildering op Knepp Estate in West Sussex

Honderden jaren wordt Knepp Estate in West Sussex gebruikt en beheerd als agrarisch landgoed, compleet met inzet van grote machines en het gebruik van kunstmest en chemicaliën. Rond de eeuwwisseling gooit Charles Burrell, de eigenaar van het landgoed, het roer drastisch om.

Structureel verlies
In de jaren ’80 van de vorige eeuw erfde Burrell Knepp Estate, van zijn grootouders. Knepp is ongeveer 1400 hectare groot. Twintig jaar later, na een bezoek aan de Oostvaardersplassen, komt hij tot de volgende slotsom. Het kost steeds meer moeite om Knepp Estate, gelegen in het Graafschap West Sussex, met landbouwkundig gebruik in de benen te houden. Een enorm kleipakket onder Knepp maakt het boeren er niet makkelijker op; ze lijden immers structureel verlies. Rond de eeuwwisseling besluiten Burrell en zijn echtgenote Isabella Tree het roer drastisch om te gooien. Zij kiezen voor een sprong in het diepe; zij laten Knepp Estate verwilderen. Ze laten de natuur haar gang gaan zonder inzet van zware en grote landbouwmachines, bestrijdingsmiddelen en dure kunstmest. Vandaag de dag is Knepp Estate uitgegroeid tot een van de succesvolste, biodiverse bedrijven van het land. Tijdens het landbouwkundig gebruik van Knepp werkten er een 20 tot 30 mensen. Tegenwoordig werken er bijna 100 betaalde krachten en maakt Knepp Estate winst.

Na het stoppen van de agrarische activiteiten kwam de grote weerschijnvlinder. (foto: Jacques van der Neut)

Breed bedrijfsmodel
Door het wegvallen van de agrarische status diende er een totaal ander bedrijfsmodel te worden ontwikkeld. Thans worden er op Knepp (tegen betaling) rondleidingen en rondwandelingen georganiseerd. Op Knepp kun je ook kamperen, maar de plekken zijn tot en met 2025 al vergeven, net als de huur van Yurts (ronde hutten uit Mongolië). Je kunt er ook overnachten in een boomhut, waar overigens wel een stevig prijskaartje aanhangt. Aan alle activiteiten zijn trouwens best pittige kosten verbonden. De transitie naar wilde natuur op dit Engelse landgoed is deels met overheidsbijdragen voor landschaps- en natuurherstel bekostigd. De transitiekosten zijn echter eenmalig verstrekt. Om het landgoed in financiële zin overeind te houden, is een breed bedrijfsmodel opgezet.

Een Longhornrund in close-up. (foto: Jacques van der Neut)

De verhuur van accomodatie voor vakantiegangers, het runnen van een café en landgoedwinkel met producten uit de moestuin, de verhuur van vergaderruimtes aan de zakelijke markt en de verkoop van wildernisvlees betekenen inkomsten voor het landgoed. De afhankelijkheid van subsidies is daarmee fors minder dan in de tijd van de reguliere landbouwfunctie van Knepp. Op het landgoed loopt uiteenlopend vee: Longhornrunderen (koeien met lange, gekromde horens), edelherten, damherten, Tamworth varkens en Exmoor ponies. Er zijn inmiddels ook bevers geïntroduceerd, maar die verblijven op Knepp in een omheinde ruimte (exclosure) omdat de Engelse wetgeving (nog) geen ruimte biedt om ze in de vrije natuur hun gang te laten gaan.

Zomertortel; een vaste bewoner van Knepp. (foto: Jacques van der Neut)

Natuur keert terug op Knepp Estate
Door de drastische koerswijziging ontwikkelt de natuur zich op Knepp in rap tempo. Vlinderliefhebbers komen er met bussen vol naar toe om de grote weerschijnvlinders (‘Purple Emperor’) in actie te zien. Op een dag werden er zelfs 87 van deze fraaie dagvlinders gezien. Door de spontaan opkomende vegetatie vestigen er zich bovendien veel zangvogels, met hoge dichtheden van de nachtegaal. Een ander opzienbarend feit is de komst van zomertortels. Op Knepp kun je fantastisch wandelen, waarbij je tussen de Longhornrunderen door loopt. Kalveren blijven bij hun moeder en worden dus niet, zoals in de gangbare veehouderij, na een uur bij de moeder weg gehaald. Het is ook een kostelijk gezicht om Tamworth varkens in de modder te zien liggen. De dieren genieten er zichtbaar van. Een zeug ligt zwaar te snurken en haar biggen doen op amper een meter afstand hetzelfde. Varkens kunnen niet zweten en gaan in de bagger en de modder liggen om zich te laten afkoelen.

Tamworth varkens op Knepp liggen te slapen in de modder. (foto: Jacques van der Neut)