Categorie archieven: Zoogdieren kijken

Actueel, Zoogdieren kijken

Liefde voor bevers in Limburg is aan het tanen…

bever_weblog1
De bever is een op en top waterdier. (foto: Jacques van der Neut)

Tussen 2001 en 2004 werden er 33 bevers door de provincie in Limburg uitgezet. Thans wordt dat aantal op ruim 500 geschat. Door deze toename is de liefde voor de bever in de zuidelijke provincie bij waterschappers en agrariërs behoorlijk aan het tanen. De dieren knabbelen aan bomen en zetten door de bouw van dammen agrarisch land plas dras.

Kostenpost
De bevers vreten aan bomen (een bekend gegeven natuurlijk) en ‘bezoeken’ fruittelers. Het gesleep van bevers met takken en modder zorgt er onder meer voor dat kroosroosters van gemalen verstopt raken, waardoor de waterregulering van diverse dorpen spaak loopt. Door de aanleg van dammen ontstaat er bovendien vernatting van agrarisch land. Sinds oktober 2015 heeft het waterschap Peel en Maasvallei een zogenaamd ‘beverloket’ in het leven geroepen waar beverschade kan worden gemeld. Medewerkers van het waterschap Peel en Maasvallei stoppen er veel tijd in en schatten de kostenpost voor het beverbeheer over de laatste drie jaar op zo’n zes ton. De provincie probeert ‘probleembevers’, dieren die keer op keer op dezelfde locatie schade veroorzaken, te slijten aan (nog) beverloze provincies, maar die zitten er eigenlijk niet zo op te wachten. Bij die berichtgeving staan in acht, van de tien gevallen, trouwens verkeerde foto’s. Ondanks het feit dat bevers nu bijna 30 jaar in ons land verblijven, is het verschil in uiterlijk tussen een beverrat en een bever voor iedereen blijkbaar nog niet helemaal duidelijk. Intussen gaat de situatie voor bevers in Limburg behoorlijk knellen. Hier en daar wordt ook zelfs gerept over het doden van bevers, weliswaar als uiterste redmiddel, maar goed… Bevers  in Limburg, veranderen geleidelijk van een lust in een last.

beverdamA73
De beverdam naast de A 73. (foto: Jacques van der Neut)

Mozaïek
Voor bevers doorkruiste ik de provincie Limburg meerdere malen. Het landschap bestaat uit een lappendeken van verschillende eigenaren; een stukje land van een particulier grenst aan dat van een manege of de grond van een particulier grenst aan een boomkwekerij en vervolgens aan eigendom van Staatsbosbeheer en ga zo maar door. Een mozaïek van eigenaren en dus van belangen en dat maakt het er voor de bevers bepaald niet makkelijker op. Beverdammen worden in het Limburgse heuvelland niet overal met rust gelaten; bij overlast worden ze verlaagd, of er worden buizen in aangebracht om de waterstanden voor gebruikers in de directe omgeving op een enigszins acceptabel peil te houden. Pal naast de A 73 ligt een beverdam waar diverse instanties met argusogen naar kijken. Het aangrenzende oevertalud erodeerde en werd in 2012 weer keurig hersteld. De eventuele stijging van de (opgestuwde) waterstand wordt minutieus gemonitord. De speelruimte voor bevers in Limburg is miniem en dat maakt het vinden van locaties, waar bevers ongestoord hun woon- en leefgebied kunnen inrichten nagenoeg onmogelijk.

 

 

 

Zoogdieren kijken

Bevers houden geen winterslaap

Van 1988 tot en met 1992 heeft Staatsbosbeheer 42 bevers in de Biesbosch uitgezet. Inmiddels is de bever in dit waterrijke natuurgebied niet meer weg te denken. Op allerlei manieren laten zij hun sporen, zoals glijbanen en vraat in het gebied achter. De burchten zijn nu ook goed te zien.

bevers_ijs
Bevers blijven ’s winters actief. (foto; Jacques van der Neut)

Boomskeletten
Bevers blijven ’s winters actief, zij houden dus geen winterslaap. In deze tijd van het jaar groeien er echter geen kruiden of verse twijgen, het kost dus energie om aan voedsel te komen. De forse knaagdieren vreten vooral aan struiken en bomen. Als zo’n boom eenmaal ligt dan wordt de bast eraf ‘gestript’. In het natte woongebied liggen her en der  kale boomskeletten. Van zo’n plat liggende boom worden de takken afgeknaagd en verwerkt in de burcht. Rondom de burchten zijn verse klim- en glijsporen te vinden en gewoonlijk ligt er op zo’n onderkomen ook veel slib en modder. Met die drab stoppen stoppen de dieren de gaten en kieren in de burcht dicht. Een burcht die al lang ingebruik is kan een meter of vier, vijf lang worden en soms wel twee meter hoog. Bij het in elkaar flansen van zo’n burcht gebruiken de dieren soms ook eigentijdse ‘bouwmaterialen’ zoals plastic flessen, houten kratten, delen van geknakte roeiriemen en rubberen matten. Af en toe steken de bevers ook bij de ingang takken in het water, als een soort voorraadkast. In de Biesbosch gebeurt dat niet zo vaak. Bij binnendijks liggende burchten is dat wel eens vastgesteld.

bever_hoogwaterblog
Tijdens hoog water biedt de burcht uitkomst… (foto; Jacques van der Neut)

Hoge waterstanden
Aangezien er in dit seizoen geen blad aan de bomen zit, zijn de burchten snel te vinden. Momenteel liggen er ruim 100 burchten in de Biesbosch.  Die hopen hout bieden ook uitkomst tijdens hoge waterstanden. De laatste weken heeft het behoorlijk gewaaid waardoor de waterstanden in de rivieren opstuwden.  Burchten krijgen dan uiteraard te maken met naar ‘binnen’ komend water, soms is alleen de top van de burcht nog zichtbaar. Bevers nemen in zo’n geval noodgedwongen de kuierlatten. In de meeste gevallen zijn ze dan aangewezen op hoge en droge locaties in de omgeving, zoals oude loswallen of dijklichamen van voormalige landbouwpolders. Bevers hebben echter nog een alternatief; gewoon plat op de burcht gaan liggen! In januari en februari zijn de bevers trouwens niet alleen in de weer met het bouwen van burchten, maar het is ook paartijd. Langs de Oude Maas filmde een voorbijganger onlangs op klaarlichte dag een stel parende bevers.