Alle berichten van jvanderneut

Naar Portugal(1)

In Portugal liggen prachtige gebieden. De Algarve, net als de Ria Formosa zijn uiteraard overbekend. De eerste trip naar Portugal gebeurde in februari dit jaar, speciaal voor overwinterende grutto’s in de omgeving van de Taag en gevolgd door de tweede trip in april naar de Ria Formosa en de Alentejo.

Duizenden overwinterende grutto’s in de rijstvelden bij de Taag. (foto; Jacques van der Neut)

Duizenden grutto’s

Het was een wens die al langer sluimerde, een keer naar de rijstvelden bij de Taag waar ‘onze’ grutto’s overwinteren. Totaal onverwachts word ik weer op het spoor gezet door Otto Plantema. Samen met Astrid Kant heeft hij immers het boek Grutto uitgebracht en hij vroeg of ik daar in mijn columns voor het Algemeen Dagblad aandacht aan wilde besteden. Het idee om een keer naar de grutto’s te gaan in de rijstvelden in de omgeving van de Taag is dus inééns weer springlevend. Het vereist wel het nodige papierwerk, want Covod-19 heerst immers overal. Op internet hebben we een onderkomen gevonden: Quinta da Rosie in Samora Correia. De gunstige ligging ten opzichte van de rijstvelden

Quinta da Rosie in Samora Correia (foto; Jacques van der Neut)

rondom EVOA geeft hierbij de doorslag. Na de landing in Lissabon halen we onze huurauto op en rijden over de Vasco da Gama-brug naar ons onderkomen in Samora Correia, compleet met slaapvertrekken en airco en een heel goed uitgeruste keuken, met bijbehorende apparatuur zoals oven en een magnetron. Een zwembad is er ook, maar in deze tijd van het jaar nog een beetje koud. In de vroege ochtendzon is het echter heerlijk ontbijten. Het geheel is omgeven door een elektronisch schuifhek. Ruben, onze gastheer, en zijn echtgenote zijn bijzonder gastvrij.

Naar de rijstvelden rondom EVOA

De rit naar het bezoekerscentrum van EVOA (Espaço de visitaEspaço de visitação e observação de aves), is zeer zeker niet eentonig. Je passeert uitgestrekte rijstvelden waarin van alles te zien valt; duizenden zwarte ibissen en natuurlijk wolken grutto’s. Onvoorstelbaar! Zeker als de rijstvelden worden geploegd wemelt het ervan de vogels. Natuurlijk ook de nodige steltkluten, slobeenden, groenpootruiters, koereigers, kieviten en bruine kiekendieven. In ieder struikje hoor je het kenmerkende ‘zip…zip…zip’; het geluid van graszangers. In het

Overal horen we het kenmerkende geluid van graszangers ‘zip..zip…zip’. (foto; Jacques van der Neut)

eenvoudige bezoekerscentrum nemen we een bak koffie en vervolgens maken we een wandeling door het afgesloten deel met diverse schuilhutten. Hier zien we onder meer: lepelaar, flamingo, purperkoet, grijze wouw, wintertaling en kluut. Tijdens het rijden zien we werkelijk overal ooievaars bij de nesten; op muren, elektriciteitsmasten, in bomen, op vervallen huizen en op verkeerspleinen. De volgende dagen brengen we diverse bezoeken aan de Taag, bij voorkeur tijdens eb. Prachtige nevengeulen met foeragerende grutto’s, regenwulpen en wulpen. Tijdens een wandeling door Alcochete een groep van zeker duizend flamingo’s. Tijdens eb lopen er ook tientallen mensen op het slik. Zij verzamelen schelpen die zij vervolgens weer te koop aanbieden aan de diverse restaurants.

“Where are the kittens”

In de loop van de week bezoeken we de zoutpannen bij Samouco en rijden langs de zijrivieren van de Taag waar we regelmatig over-

Op het Iberisch schiereiland overwinteren jaarlijks zo’n 400 visarenden. (foto; Jacques van der Neut)

winterende visarenden zien. De laatste jaren blijven er op het Iberisch schiereiland al zo’n 400 visarenden ‘hangen’. Voordat je het weet is zo’n week echter alweer voorbij. Helaas. Op de laatste avond is de auto gepakt, maar Ruben zit met iets…op de Quinta loopt een zwerfkat en getuige de bebloede flanken heeft het dier waarschijnlijk ergens jongen ter wereld gebracht, maar waar? Aangezien Ruben de kat vaak rond onze huurauto ziet, vermoedt hij dat ze in onze auto liggen! Onder de motorkap wordt intensief speurwerk verricht en alle gaten en kieren worden met zaklantaarns onderzocht, maar leiden niet tot het gewenste resultaat. Dan roept Ruben een van zijn honden erbij en hij zegt indringend tegen het dier op fluisterende toon “where are the kittens?” Het hondje kijkt zijn baas aan en houdt zijn kop scheef. Die twee begrijpen elkaar, dat is duidelijk. De hond zakt door zijn poten en kruipt onder de auto, maar begint niet te blaffen. Blijkbaar toch geen nest met jonge katten in onze auto. De volgende ochtend gaan we op tijd weg en rijden weer terug naar de luchthaven in Lissabon.

Hutfotografie; van héél dichtbij

Natuurfotografie kun je in de vrije natuur doen, maar (vogel)fotografie vanuit hutten wint terrein. Om de sfeer te proeven bezoeken Bas Kakes, filmmaker uit Dordrecht en ik, de Fotohut Alblasserwaard bij Groot-Ammers.

Mobiele schuilhut
Vogels fotograferen is gemakkelijker gezegd dan gedaan. De benadering van al die beesten in het vrije veld is en blijft altijd wel een dingetje. Een auto kan bijvoorbeeld heel goed fungeren als een mobiele schuilhut. Het fotograferen van vogels kan natuurlijk ook vanuit een (vaste) fotohut.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is Auto-als-schuilhut-1024x749.jpg
Een auto kan heel goed dienst doen als een mobiele schuilhut. (foto; Jacques van der Neut)

Het aanbod kunnen we grofweg verdelen in onderkomens die in vrij toegankelijke terreinen zijn geplaatst en hutten die tegen vergoeding kunnen worden gebruikt. Aan het gebruik van vrij toegankelijke hutten zijn geen kosten verbonden, maar het grote nadeel is dat zij niet speciaal voor de fotografie zijn neergezet. Doorgaans laat zo’n locatie te wensen over; er is of wordt nauwelijks rekening gehouden met de licht-omstandigheden, het onderhoud laat (soms) te wensen over en er wordt niet gevoerd. De in zo’n hut aangebrachte gaten of spleten zijn te hoog of te laag aangebracht en doorgaans is er geen ruimte om je statief ergens weg te zetten. Zulke hutten kunnen we typeren als observatiehutten, waaruit je met een verrekijker naar vogels in de omgeving kunt turen. Natuurlijk kun je vanuit zo’n hut ook fotograferen maar de vogels blijven in het algemeen op grote afstand.

Commerciële hutten
Bij het gebruik van een commerciële hut ben je normaal gesproken van een hoop praktische problemen verlost, want bij de plaatsing en inrichting ervan is de fotografie immers als leidraad gebruikt. Meestal staan dergelijke fotohutten op privé terreinen, waardoor toezicht gegarandeerd is. Aangezien er bij commerciële hutten wél wordt gevoerd, is de kans op de aanwezigheid van vogels zeer groot. Om op gelijke hoogte te zitten met bijvoorbeeld badende vogels, worden fotohutten ingegraven, hetgeen je perspectief ten goede komt. Aangezien er gebruik wordt gemaakt van gespiegeld glas zie jij van binnenuit de vogels wel, maar andersom niet. Eigenlijk een heel aangename manier van fotograferen, maar het is minstens zo leuk om al die vogels gewoon van dichtbij te kunnen bekijken, zonder dat zij er bij het minste geringste vandoor gaan. Dat is ook het geval bij de Fotohut Alblasserwaard bij Groot-Ammers. De ligging van deze fotohut is niet bepaald idyllisch; het onderkomen ligt aan de rand van een industriegebied. Ik heb veel hutten gebruikt en van binnen gezien, maar zoiets maakte ik nog niet eerder mee. Grappig dat het op zo’n manier blijkbaar ook kan.

Het ingraven van fotohutten komt je perspectief ten goede. Je komt op hetzelfde niveau met badderende vogels, zoals deze groenling. (foto; Jacques van der Neut)

Comfortabele fotohut
De Fotohut Alblasserwaard is een comfortabele fotohut; er staan goede stoelen, we beschikken over stromend water en kunnen dus thee en koffie zetten. Er is zelfs verwarming en een toilet. We vervelen ons geen moment. In het vroege ochtendlicht scharrelt er al een waterral voor onze hut, maar voor fotografie is het helaas nog te donker. Daarna is het een komen en gaan van pimpelmees, koolmees, ringmus, grote bonte specht en roodborst. Er vliegen ook de nodige gaaien en holenduiven. Meerdere malen verschijnen er sperwers voor de hut en steevast gaat dan al het vogelvolk er halsoverkop vandoor. Prachtig trouwens, om sperwers op zes meter afstand te kunnen bekijken en te fotograferen. Het betreft zowel mannetjes als vrouwtjes, die soms wel tien minuten voor de hut blijven zitten. De fel gekleurde gele ogen spieden in het rond. Meestal wordt het verenpak geordend. Zodra zo’n ranke rover vertrekt, keren veel vogels geleidelijk terug. Om de diverse soorten vast te leggen, gebruiken we telelenzen van 400- en 500 millimeter.

Een mannetje sperwer strijkt vlak voor de Fotohut Alblasserwaard neer. (foto; Jacques van der Neut)

Prijzen
Voor het gebruik van een professionele hut schommelen de prijzen ergens tussen de vijftig en honderd euro per dag. Sommige ondernemers exploiteren diverse hutten, waarin meerdere fotografen plaats kunnen nemen. Zo’n onderneming kan zich dan ontwikkelen tot een lucratieve business, maar aan de andere kant vergt zoiets ook het nodige onderhoud en naloop. Het fotograferen vanuit hutten wint aan populariteit. Het tijdig boeken van zo’n onderkomen is een absolute voorwaarde. Sommige zijn immers maanden volgeboekt. Mocht u de Fotohut Alblasserwaard ook een keer willen gebruiken, dan is een beetje geduld wel op zijn plaats. Eind mei 2022 zijn er weer mogelijkheden.