Van 1988 tot en met 1992 heeft Staatsbosbeheer 42 bevers in de Biesbosch uitgezet. Inmiddels is de bever in dit waterrijke natuurgebied niet meer weg te denken. Op allerlei manieren laten zij hun sporen, zoals glijbanen en vraat in het gebied achter. De burchten zijn nu ook goed te zien.
Boomskeletten
Bevers blijven ’s winters actief, zij houden dus geen winterslaap. In deze tijd van het jaar groeien er echter geen kruiden of verse twijgen, het kost dus energie om aan voedsel te komen. De forse knaagdieren vreten vooral aan struiken en bomen. Als zo’n boom eenmaal ligt dan wordt de bast eraf ‘gestript’. In het natte woongebied liggen her en der kale boomskeletten. Van zo’n plat liggende boom worden de takken afgeknaagd en verwerkt in de burcht. Rondom de burchten zijn verse klim- en glijsporen te vinden en gewoonlijk ligt er op zo’n onderkomen ook veel slib en modder. Met die drab stoppen stoppen de dieren de gaten en kieren in de burcht dicht. Een burcht die al lang ingebruik is kan een meter of vier, vijf lang worden en soms wel twee meter hoog. Bij het in elkaar flansen van zo’n burcht gebruiken de dieren soms ook eigentijdse ‘bouwmaterialen’ zoals plastic flessen, houten kratten, delen van geknakte roeiriemen en rubberen matten. Af en toe steken de bevers ook bij de ingang takken in het water, als een soort voorraadkast. In de Biesbosch gebeurt dat niet zo vaak. Bij binnendijks liggende burchten is dat wel eens vastgesteld.
Hoge waterstanden
Aangezien er in dit seizoen geen blad aan de bomen zit, zijn de burchten snel te vinden. Momenteel liggen er ruim 100 burchten in de Biesbosch. Die hopen hout bieden ook uitkomst tijdens hoge waterstanden. De laatste weken heeft het behoorlijk gewaaid waardoor de waterstanden in de rivieren opstuwden. Burchten krijgen dan uiteraard te maken met naar ‘binnen’ komend water, soms is alleen de top van de burcht nog zichtbaar. Bevers nemen in zo’n geval noodgedwongen de kuierlatten. In de meeste gevallen zijn ze dan aangewezen op hoge en droge locaties in de omgeving, zoals oude loswallen of dijklichamen van voormalige landbouwpolders. Bevers hebben echter nog een alternatief; gewoon plat op de burcht gaan liggen! In januari en februari zijn de bevers trouwens niet alleen in de weer met het bouwen van burchten, maar het is ook paartijd. Langs de Oude Maas filmde een voorbijganger onlangs op klaarlichte dag een stel parende bevers.
Kort daarop betreden we de huiskamer en zien we door de ramen de vogel op een stenen muurtje zitten. Om de vogel op deze plek te houden, liggen er een paar meelwormen. “Iedereen weet volgens mij wel de spelregels” vervolgt Hofland. “Jullie mogen ongeveer dertig seconden naar de vogel kijken, waarna jullie weer plaatsmaken voor vogelaars die de roodkeelnachtegaal nog niet hebben gezien. De rij buiten slinkt tenslotte en zwelt iedere keer weer aan, door de voortdurende aankomst van ‘nieuwe’ vogelaars.”