Alle berichten van jvanderneut

Oog in oog met albatrossen en pinguïns

Op donderdag 16 januari aanstaande geven mijn vrouw en ik een presentatie over onze reis naar de Falkland Eilanden in The Movies in Dordrecht. Aanvang 20.15u. Toegangskaarten zijn aan de kassa verkrijgbaar ad 7,50 euro. Tot 1982 stond de eilandengroep vooral bekend om het steken van turf en het scheren van schapen. Na de inval van de Argentijnse troepen waren de nauwelijks begroeide eilanden inééns wereldnieuws. De Falklandoorlog duurde 74 dagen, waarna de Argentijnen zich overgaven. Het leidde tevens tot de val van de Argentijnse, militaire junta.

Werelds paradijs

Ezelspinguïns. (foto; Jacques van der Neut)

Het vogel- en dierenleven op de eilandengroep is fantastisch en kenmerkt zich door het totaal ontbreken van schuwheid. Zoiets zien we ook op andere eilandengroepen en heeft ongetwijfeld te maken met de geïsoleerde ligging. Overal zijn pinguïns zoals de rotspinguïn, ook wel bekend als de rockhopper, de ezelspinguïn en de koningspinguïn. Bijzonder indrukwekkend om al die vogels van zo dichtbij te kunnen bekijken. Op eilanden waar het gelukt is om de ratten, muizen en verwilderde katten uit te roeien kom je relatief veel zangvogels tegen zoals de Falklandlijster, de Cobb’s winterkoning (een endeem) en de zwarte Cinclode, ook wel bekend als de Tussockbird. Als je bij het strand een boterham zit te verorberen, lopen deze behendige, bruine gekleurde vogels zowat over je bergschoenen. Watersnippen gaan er bij benadering vreemd genoeg niet halsoverkop vandoor, maar komen juist naar je toe lopen. Een onbekend fenomeen in Europa! Verder zijn de honderden zeeolifanten kostelijk. Ze boeren behoorlijk en winden laten kunnen ze ook. Ze produceren bizarre geluiden. Op veel plaatsen vliegen gestreepte Caracara’s (behendige roofvogels) die als ze de kans krijgen, je boterhammen tijdens een picknick weg graaien.

Koningspinguïn in de kolonie op Volunteer Point. (foto; Jacques van der Neurt)

Beperkte accomodatie
Tegenwoordig zijn de Falkland Eilanden een gewilde reisbestemming. Naast het financiële aspect (toch wel even een dingetje…) moet je voordat zo’n trip werkelijkheid wordt, wel wat geduld hebben, want de accomodatie is immers zeer beperkt. Ons contact verliep via de Falkland Tourist Board (een soort VVV) en leidde tot behoorlijk wat gebel en gemail. Onze eerste contacten voor onze trip in januari 2019, legden we in 2017. We konden toen trouwens al niet meer boeken voor een verblijf op Volunteer Point; een iconische plek met de enige broedkolonie van de koningspinguïn. Een werkelijk magnifieke plek op loopafstand van je accomodatie. Tijdens de voorbereidingen komt er dan inééns groen licht voor één nacht (…). In zo’n geval is het snel toehappen en dan wordt het zaak de andere bestemmingen daar omheen te organiseren. Een kwestie van passen en meten. Aan de andere kant wel mooi dat de Engelsen op deze manier voorkomen dat de eilanden totaal worden overlopen. Verder zijn er grote lappen grond (soms duizenden hectaren…) in handen van particulieren, die op geen enkele manier een grootschalige, toeristische ontwikkeling op hun land willen. Op de diverse eilanden zijn boerenbedrijven actief die ook toeristische onderkomens aanbieden. Door de geïsoleerde ligging zijn ze qua bevoorrading aangewezen op schepen. Communicatie met mobiele telefoons is niet altijd mogelijk. Voor de medische zorg is er een dienst actief, die vergelijkbaar is met de Flying Doctors. Voor gecompliceerde, medische ingrepen zijn de Engelse bewoners echter aangewezen op Chili. Dat is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan. Slechts een keer per week is er een reguliere vliegverbinding…

Natuur schrappen

De nieuwsbulletins worden de laatste tijd gedomineerd door de stikstofcrisis. Meerdere malen passeert Europese wetgeving hierbij de revue, ook wel bekend als Natura 2000. Om de economische ontwikkelingen niet te belemmeren stelde de politiek (VVD, CDA, PVV en Forum voor Democratie) voor, de huidige natuur dan maar te laten krimpen. Zo wilde men bijvoorbeeld sommige natuurgebieden, zoals het Grevelingenmeer in Zeeland en het Wierdense Veld in Overijssel opdoeken.

Europese natuur
Minister Carola Schouten van landbouw had onlangs nieuws voor de partijen die natuur wilden schrappen. In een Kamerbrief haalde zij de twee opties aan waaronder Brussel het ontnemen van een Natura 2000-status toestaat. “Geen van de Nederlandse Natura 2000-gebieden voldoet aan deze criteria. Daarmee zijn er op dit moment geen mogelijkheden om het aantal Natura 2000-gebieden in Nederland te verminderen.” Natura 2000 ontstond in 1992, toen de Europese Commissie naast de al bestaande vogelrichtlijn (1979), ook een habitatrichtlijn invoerde. Die moet bedreigde plant- en diersoorten in hun leefgebieden beschermen en ervoor zorgen dat Europese natuur meer aansluit. Op die manier kunnen dieren, zoals recentelijk de wolf, zich verspreiden over het continent. Omdat dieren en planten zich nu eenmaal bar weinig van landsgrenzen aantrekken, is het idee dat Europa zich beter met de natuur bezig kan houden, dan de afzonderlijke lidstaten. Inmiddels telt Natura 2000 26.000 beschermde gebieden, goed voor bijna een vijfde van de oppervlakte van de Europese Unie. Ongeveer 9,5 procent van de Europese wateren valt onder Natura 2000. Momenteel heeft Nederland 160 Natura 2000-gebieden. Met 5200 natuurgebieden is Duitsland koploper. Maar goed, dat land is ook een stukje groter…

Postzegelnatuur
Nederland heeft veel kleine lapjes natuur, in de wandelgangen ook wel bestempeld als ‘postzegelnatuur’, maar dat heeft Nederland in feite aan zichzelf te wijten door de wijze waarop destijds de begrenzing van Natura 2000-gebieden werd vastgesteld. In een digitale bijdrage over de stikstofcrisis van het dagblad Trouw las ik daar het volgende over. “Tekenend voor het beleid rond Natura 2000 is de streep die het eerste kabinet-Rutte zette door de verbindingszones tussen verschillende natuurgebieden. In de zogeheten Ecologische Hoofdstructuur moesten corridors de Nederlandse natuur verbinden, zodat er een groter, robuuster natuuroppervlak zou ontstaan. Daardoor konden ook dieren zich makkelijker van het ene naar het andere Natura 2000-gebied bewegen. Toenmalig staatssecretaris Henk Bleker schrapte het plan. Te duur, vond Bleker, die ook stukken natuur in de verkoop wilde doen.” Het schrappen van natuur staat echter haaks op de keuzes die Nederland maakte bij de totstandkoming van Natura 2000. Nederland liet de Europese Commissie toen juist weten voor welke soorten er wél plek is.

Meer natuur
Volgens Europese regels mogen natuurgebieden alleen verdwijnen als er fouten zijn gemaakt bij de aanwijzing of als een gebied niet meer te redden valt. Daarmee lijkt de lobby van Nederland in Brussel om natuur te schrappen niet echt realistisch. Om sommige dieren en planten in Nederland te behouden is het volgens het Planbureau voor de Leefomgeving nodig om een forse uitbreiding van natuur in ons land te realiseren. Tussen die natuurkernen zou dan tevens sprake moeten zijn van verbindingszones en dan zijn we toch weer terug bij de Ecologische Hoofdstructuur aangekomen, of iets wat daar toch weer heel veel op lijkt…