Alle berichten van jvanderneut

Negen, Jonge Visarenden

Sinds 2016 broeden er visarenden in ons land. Dit jaar brachten drie koppels in de Biesbosch maar liefst negen jongen voort. Een vierde koppel begon in de omgeving van de Tongplaat ook met de bouw van een horst, maar eind mei, begin juni staakte het paar de bouw. Wellicht lukt dat komend jaar wel.

Zoetwatergetijdengebied

Het waterrijke, uitgestrekte natuurgebied is daarmee een belangrijk startpunt voor deze prille populatie. Een combinatie van een groeiende visarendenstand in buurlanden als Duitsland, de aanwezigheid van dode bomen en hoogspanningsmasten en de aanwezigheid van grootschalig visrijk water hebben daar alles mee te maken. De bijzondere roofvogels zijn in de Biesbosch vaak te vinden in de recent ontwikkelde natuurontwikkelingsgebieden voor waterveiligheid in het kader van Ruimte voor de Rivier. Nationaal Park de Biesbosch is een zoetwatergetijdengebied, een op wereldschaal zeldzaam fenomeen. Ondanks de Deltawerken is er in de Biesbosch nog steeds sprake van getijdenwerking, alleen zijn de verschillen tussen eb en vloed drastisch verminderd. Water, rietlanden en kreken vormen het grootste deel van het landschap. Door gigantische natuur- en waterveiligheidsprojecten in het Nationaal Park De Biesbosch is het natuur-en recreatiegebied bijna verdubbeld. Door al deze ontwikkelingen kleurt de plattegrond van de Biesbosch, in vergelijking met zo’n 25 jaar geleden, veel blauwer. Landbouwgebieden werden omgevormd naar getijdenmoerassen met wisselende waterstanden en ondiepe oeverzones.

Een jonge visarend op een dode boom in de Biesbosch. (foto: Jacques van der Neut)

Drijvende barrière

Een koppel visarenden broedt schuin tegenover de Emmahoeve, de werkschuur van Staatsbosbeheer in de Noordwaard. Een ander koppel zocht het letterlijk en figuurlijk hogerop; zij vestigden zich bovenin de hoogspanningsmast in spaarbekken De Gijster. Voor het eerst vestigde zich een paartje aan de Zuidhollandse kant van de Biesbosch; zij bouwden een fors nest op een dode populier. Om de rust voor dit stel enigszins te waarborgen sloot Staatsbosbeheer de wandelroute over de kade. De kreek onder het nest werd voorzien van een drijvende barrière met bijbehorende bebording. Ondanks de fysieke afsluiting schoven er toch regelmatig suppers overheen. Staatsbosbeheer plaatst komend jaar een betere afsluiting. Door de getroffen Covid-19 maatregelen was de rust voor het paartje op de dode populier een tijd gewaarborgd, maar later in het seizoen werd het beduidend drukker. Het paartje visarenden zag menig bootje voorbij komen, soms vergezeld van een indringende Techno dreun. Indien de vogels werden gestoord door een supper, bleven de vogels wel twintig minuten weg.

WETENSCHAPPERS LUIDEN NOODKLOK: sTOP NATUURVERNIETIGING DOOR HET EU-LANDBOUWBELEID

Natuurvernietiging stoppen

Meer dan 3600 wetenschappers uit 63 landen stellen dat het voorstel van de Europese Commissie voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2020 “drastisch moet worden verbeterd” om de achteruitgang van biodiversiteit te stoppen. Het huidige landbouwbeleid vernietigt volgens de wetenschappers de natuur in het landelijke gebied.

Het huidige Europese landbouwbeleid draagt niet bij aan het stopzetten van de achteruitgang van de biodiversiteit en schiet tekort in het tegengaan van klimaatproblemen, stellen de wetenschappers. De verklaring komt op een cruciaal moment: er wordt nu over de volgende periode voor een GLB onderhandeld, met inbegrip van de vraag hoeveel geld er naar landbouwsubsidies zal gaan en onder welke voorwaarden. In zijn huidige vorm dreigt het landbouwbeleid de recent gesloten Europese Green Deal te ondermijnen, volgens de wetenschappers.

Inkomenssteun GLB gaat naar de grote partijen
De wetenschappers spreken hun bezorgdheid uit over de dreiging dat de nationale regeringen de milieu-ambities van het toekomstig landbouwbeleid afzwakken. Op dit moment is de belangrijkste factor die bepaalt hoeveel ‘inkomenssteun’ een boer krijgt de omvang van zijn bedrijf: tachtig procent van deze betalingen gaat naar twintig procent van de landbouwers. Dit betekent dat de landbouwers vastzitten in een systeem waarin degenen met de meeste grond het meeste geld krijgen – ongeacht de milieuprestaties van hun bedrijf…

Het merendeel van het Nederlandse landschap heeft een agrarische blokkenstructuur. (foto Jacques van der Neut)

Nieuw voorstel is een ramp voor de natuur
Harriet Bradley, EU-landbouwbeleidsmedewerker bij Birdlife Europe, is enthousiast over de verklaring van de wetenschappers: “Deze dringende oproep van duizenden wetenschappers is ongekend en komt op een cruciaal moment. De nationale landbouwministers en vele leden van het Europees Parlement blijven de wetenschap negeren en verzwakken actief de milieuwaarborgen op de landbouwsubsidies. Het is schandalig om belastinggeld te gebruiken voor de vernietiging van de natuur. Meer dan 3600 wetenschappers wijzen er terecht op dat het GLB-voorstel van de Commissie een recept is voor een ramp.”